Śluza Gorczyca jest ósmą śluzą na Kanale Augustowskim, ulokowaną w malowniczej wsi Gorczyca, 57 kilometrów od ujścia kanału do Biebrzy. Została zaprojektowana i wybudowana w 1828 roku przez inżyniera Jerzego Arnolda, co czyni ją przykładem wczesnej XIX-wiecznej inżynierii wodnej. Architektonicznie wyróżnia się drewnianymi wrotami oraz dobrze zachowaną konstrukcją, która została przywrócona do pierwotnego stanu podczas generalnego remontu zakończonego w 2003 roku. Śluza ma długość 43,23 m, szerokość 5,95 m oraz równicę poziomów wynoszącą 2,81 m, co sprawia, że odgrywa ważną rolę w regulacji wody na tym odcinku kanału.
Pod względem historycznym, śluza ma bogate tło. W trakcie II wojny światowej, w 1944 roku, została uszkodzona w wyniku działań Armii Krajowej, która przeprowadziła akcję dywersyjną mającą na celu sabotowanie infrastruktury niemieckiej. Po wojennej destrukcji śluza była odbudowywana w latach 1947–1948 oraz 1954, co pokazuje jej znaczenie i rolę w lokalnym transporcie wodnym. Oprócz funkcji transportowej, kanał oraz śluzy, w tym Gorczyca, mają również znaczenie kulturowe, będąc atrakcją turystyczną, a także świadectwem bogatej historii regionu.
Ciekawostką jest fakt, że Kanał Augustowski, na którym znajduje się śluza Gorczyca, został zbudowany jako połączenie Wisły z Niemnem, a jego historia sięga początków dziewiętnastego wieku. Kanalizacja umożliwiła nie tylko transport drewna, co było szczególnie ważne w tamtych czasach, ale także stała się popularnym miejscem rekreacyjnym dla turystów, oferującym piękne widoki oraz możliwość żeglowania i spędzania czasu na wodzie. Śluza Gorczyca jest, zatem, nie tylko ważnym elementem infrastruktury wodnej, ale także ważnym punktem na mapie historycznej i turystycznej Podlasia.