Żelazno

Żelazno to wieś położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, charakteryzująca się bogatą historią sięgającą przed połowę XIII wieku. Osada powstała na skrzyżowaniu ważnych szlaków handlowych, w tym słynnej Drogi Solnej. Współczesne Żelazno zajmuje powierzchnię 12,11 km² i ma około 1000 mieszkańców. Wieś jest znanym ośrodkiem rolniczym, otoczonym malowniczymi Dolinami Białej Lądeckiej, z dobrze zachowaną zabudową architektoniczną. W jej obrębie znajduje się szereg zabytków, w tym kościół parafialny pw. św. Marcina z XIV wieku, z barokowymi przebudowami oraz zespół pałacowy z końca XVIII i XIX wieku, dawniej własność rodziny Hoffmann, w której obecnie funkcjonuje ośrodek wczasowy. W wiosce zachowały się także pomniki przyrody, w tym stare drzewa oraz Romanowskie Źródła, największe wywierzysko krasowe w Sudetach. Z punktu widzenia urbanistycznego, Żelazno łączy się z sąsiadującymi miejscowościami, takimi jak Krosnowice i Ołdrzychowice, tworząc kompleks wiosek. W przeszłości mieszkańcy brali udział w wydarzeniach historycznych, takich jak wojna trzydziestoletnia, kiedy to chłopi z Żelazna zbrojnie stawili opór wojskom cesarskim. Po II wojnie światowej Żelazno znalazło się w granicach Polski, a dawne folwarki zostały upaństwowione. Wieś została zmodernizowana, ale wciąż zachowuje swój rolniczy charakter, z licznymi nowymi inwestycjami. Ciekawostką jest, że w Żelaźnie mieszkała pisarka Monika Taubitz, która w swoich pracach opisała życie w tej miejscowości. Wieś, pomimo zniszczeń podczas dużych powodzi w latach 1997 i 2009, jest miejscem, w którym historia, natura i życie codzienne współistnieją, a zabytki przyciągają turystów i pasjonatów historii. Komunikację zapewniają drogi krajowe i wojewódzkie oraz linia kolejowa, która ma nadzieję na renowację ruchu pasażerskiego.