Baszta Pasamoników w Krakowie

Baszta Pasamoników, zbudowana prawdopodobnie w XIV lub XV wieku, pełniła funkcję obronną w systemie murów miejskich Krakowa, szczególnie ochraniając Bramę Floriańską od strony wschodniej. Jej obronę zabezpieczał cech pasamoników, znany także jako szmuklerze, a w początkowym okresie był pod opieką szewców. W XIX wieku istniała groźba jej rozbiórki, której przeciwdziałał prof. Feliks Radwański, argumentując, że baszta chroni przed szkodliwymi wiatrami. Dzięki jego staraniom, w 1817 roku podjęto decyzję o zachowaniu fragmentów średniowiecznego muru obronnego, w tym Baszty Pasamoników. W 2003 roku przeszła gruntowną renowację, a od 2007 roku znajduje się na Trasie Turystycznej Mury Obronne. Architektonicznie jest to półokrągła wieża z cegły w stylu gotyckim, usytuowana na kwadratowej, kamiennej podstawie. Baszta ma trzy kondygnacje: parter, gdzie mieści się kasa biletowa, pierwsze piętro z wystawami oraz drugie, w którym znajduje się sala filmowa wyświetlająca filmy o Krakowie. Górna część baszty zdobiona jest fryzem i przypomina kształtem stożek, pokryta czerwoną dachówką. Jest jedną z trzech w pełni zachowanych baszt w obrębie murów miejskich Krakowa. Z ciekawostek warto dodać, że na początku XX wieku motyw Baszty Pasamoników pojawił się w witrażu Józefa Mehoffera, co podkreśla jej znaczenie w kulturze krakowskiej.