Brama Floriańska w Krakowie

Bramy Floriańska, usytuowana na Starym Mieście w Krakowie, to średniowieczna brama miejska z basztą, będąca częścią zachowanych murów miejskich. Jej wysokość wynosi 34,5 m, a wyróżnia się płaskorzeźbą orła piastowskiego autorstwa Zygmunta Langmana, stworzoną w 1882 roku na zlecenie Jana Matejki. Od strony miasta znajduje się z kolei płaskorzeźba św. Floriana z XVIII wieku. Barokowe zwieńczenie bramy pochodzi z 1660 roku, a portalu bramnego towarzyszą prowadnice na kratę, co świadczy o jej obronnych funkcjach. Wewnątrz bramy znajduje się klasycystyczny ołtarz z początku XIX wieku z późnobarokową kopią obrazu Matki Boskiej Piaskowej. Historycznie, brama była znana już od XIII wieku i stanowiła ważny punkt na trasie do Kleparza, a także początkiem Drogi Królewskiej na Wawel. W swojej najstarszej formie datuje się na przełom XII i XIV wieku, przy czym w XVI wieku służyła jako stajnie miejskie. W XVIII stuleciu przeszła poważny remont, a w XIX wieku groziło jej zburzenie, co na szczęście udało się zatrzymać dzięki inicjatywie prof. Feliksa Radwańskiego i później księcia Władysława Czartoryskiego, który utworzył w baszcie kaplicę Czartoryskich. W latach 20. XX wieku próbowano dostosować bramę do potrzeb elektrycznego tramwaju, co ostatecznie uchroniło ją przed rozbiórką. Brama Floriańska jest obecnie częścią popularnej trasy turystycznej Mury Obronne, stanowiąc nie tylko cenny element krakowskiego dziedzictwa architektonicznego, ale także świadectwo historycznych wydarzeń i działań na rzecz zachowania średniowiecznych fortifikacji.