Cerkiew św. Mikołaja w Tomaszowie Lubelskim

Cerkiew św. Mikołaja w Tomaszowie Lubelskim jest prawosławną świątynią parafialną, która odgrywa istotną rolę w historii lokalnej społeczności od XVI wieku. Powstała jako pierwsza świątynia prawosławna w regionie, a jej budowa w obecnej formie miała miejsce w latach 1885–1890, w stylu bizantyjsko-rosyjskim, z funduszy państwowych. Architektura cerkwi charakteryzuje się połączeniem elementów późnego klasycyzmu z urzędowym stylem bizantyjsko-rosyjskim. Budowla ma formę krzyżowo-kopułową z pięcioma ośmiobocznymi latarniami i trójdzielną kompozycją, zamkniętą półkolistą absydą. Wnętrze pierwotnie zdobiły freski przedstawiające sceny biblijne, które jednak zniszczyły się w trakcie XX wieku. Cerkiew była świadkiem wielu ważnych wydarzeń historycznych – funkcjonowała nieprzerwanie przez I i II wojnę światową, aż do Akcji „Wisła”, kiedy to prawosławnych Ukraińców deportowano z Tomaszowa. Po latach zaniedbań podjęto próby przywrócenia cerkwi do kultu, a znaczące renowacje miały miejsce zarówno w latach 80. XX wieku, jak i w XXI wieku, dzięki wsparciu różnych instytucji. Ciekawostką jest przeniesienie Turkowickiej Ikony Matki Bożej do cerkwi w 1983 roku, która stała się ważnym miejscem kultu do 1998 roku, kiedy to obchody jej święta przeniesiono do Hrubieszowa. Cerkiew została wpisana do rejestru zabytków w 1979 roku, co podkreśla jej znaczenie w dziedzictwie kulturowym regionu.