Cieszacin Wielki

Cieszacin Wielki to wieś położona w województwie podkarpackim, w gminie Pawłosiów, oddalona o 7 km od Jarosławia. Osada została założona w I połowie XIV wieku, a pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1423 roku. W okresie średniowiecza miała zróżnicowaną ludność, co sugeruje istnienie cerkwi prawosławnej. Cieszacin Wielki był również miejscem związanym z rządem i administracją, w latach 1954-1968 pełnił funkcję siedziby gromady. Ważnym aspektem historycznym jest rodzina Drohojowskich, którym ziemie te należały do 1944 roku. Jan Józef Drohojowski, ostatni właściciel, był aktywnym uczestnikiem strajków chłopskich w latach 30. XX wieku oraz miał związek z wydarzeniami II wojny światowej. W miejscowości znajdują się liczne zabytki, w tym murowany budynek szkoły z 1890 roku, drewniana szkoła z 1933 roku oraz kapliczki z przełomu XIX i XX wieku. Istotnym elementem architektonicznym jest eklektyczny dwór z 1906 roku, który zaprojektował Piotr Aigner. Park otaczający „zameczek” zawiera unikalne okazy drzew, takie jak stare dęby. W Cieszacinie Wielkim działa także klub piłkarski LKS Iskra, założony w 1948 roku, który w sezonie 2023/2024 występuje w klasie B. W miejscowości pojawia się wiele postaci historycznych, wśród nich politycy i wojskowi, tacy jak porucznik Franciszek Ciechoń oraz burmistrz Jarosławia Stanisław Siara. Po II wojnie światowej dwór był siedzibą NKWD, a później Gromadzkiej Rady Narodowej. Historia Cieszacina Wielkiego łączy aspekty architektoniczne, kulturalne i historyczne, a jego powstanie oraz rozwój są przykładem skomplikowanej struktury społecznej i historycznej regionu.