Cis Donnersmarcka

Cis Donnersmarcka to pomnikowy okaz cisa pospolitego, rosnący w lesie na terenie Nadleśnictwa Świerklaniec, w pobliżu Kalet w województwie śląskim. Jego obwód wynosi 222 cm, wysokość 16 m, a wiek szacowany jest na 500–600 lat. Drzewo po raz pierwszy zostało opisane w 1906 roku przez niemieckiego botanika Theodora Schube w monografii „Waldbuch von Schlesien”, gdzie podano obwód 1,43 m. W kolejnych latach pojawiały się opisy cisa w różnych pracach, które ukazywały jego wyjątkowe wartości przyrodnicze i historyczne. W swoim czasie cis był uważany za jeden z najważniejszych cysów na Śląsku, a jego lokalizacja sprzyjała przetrwaniu w zwartej osadzie leśnej, jednej z pozostałości Puszczy Śląskiej. Ród Donnersmarcków, będący właścicielem lasów, dbał o ochronę drzewka już na początku XX wieku, wprowadzając różne zabezpieczenia, jak łukowate szyny i wiązanie linowe, co pomogło utrzymać drzewo w dobrym stanie przez długi czas. Oficjalna ochrona cisa rozpoczęła się w 1930 roku, a jego status pomnika przyrody został uznany w 1989 roku. Cis Donnersmarcka jest obecnie symbolem przyrody regionu, a jego historia została uwieczniona także w lokalnej kulturze, w tym w ludowych pieśniach. W 2002 roku podjęto inicjatywę założenia ostoi cisowej w okolicy, co ma na celu zachowanie tego cennego gatunku. Mimo upływu czasu cis wykazuje zadowalający stan zdrowia, choć część korony obumarła. To wyjątkowe drzewo przyciąga uwagę zarówno miłośników przyrody, jak i turystów, stanowiąc ważny element naturalnego dziedzictwa regionu.