Cmentarz Mauzoleum Żołnierzy Radzieckich

Cmentarz Mauzoleum Żołnierzy Radzieckich w Warszawie, usytuowany przy ul. Żwirki i Wigury 51, to wojenna nekropolia poświęcona żołnierzom radzieckim, którzy zginęli lub zmarli z powodu ran w latach II wojny światowej. Powstał w latach 1949–1950 jako miejsce spoczynku 21 468 żołnierzy 1 Frontu Białoruskiego, poległych w walkach o stolicę. Prochy żołnierzy zostały ekshumowane z różnych cmentarzy i przeniesione na tę lokalizację po 1949 roku. Cmentarz, zaprojektowany przez Bohdana Lacherta i Władysława Niemirskiego, ma formę rozległego parku o powierzchni 19,2 ha, z elementami mauzoleum. Centralnym punktem cmentarza jest 21-metrowy granitowy obelisk, otoczony monumentalnymi rzeźbami żołnierzy, reprezentującymi bohaterstwo i ofiarność, autorstwa Jerzego Jarnuszkiewicza i Stanisława Lisowskiego. Obelisk początkowo nosił inskrypcję chwalącą Armii Radziecką, która w 2015 roku została zmieniona na bardziej neutralną, upamiętniającą żołnierzy poległych w wyzwoleniu Polski spod okupacji niemieckiej. Cmentarz otacza starannie zaprojektowana zieleń, co dodaje mu charakteru parku pamięci. Historia miejsca jest pełna napięć; cmentarz był wielokrotnie dewastowany, co świadczy o złożonej percepcji radzieckiej obecności w Polsce. W obrębie nekropolii znajduje się 834 mogiły, w tym 294 groby indywidualne. Żołnierze pochowani byli w różnych formacjach, w tym w 8 Gwardyjskiej Armii oraz innych jednostkach radzieckich, które uczestniczyły w walkach o Warszawę. Ciekawostką jest, że cmentarz nie tylko pełni funkcję miejsca pamięci, lecz także staje się przestrzenią refleksji nad historią i relacjami polsko-radzieckimi, które wciąż budzą emocje i dyskusje. Galeria zdjęć dokumentująca cmentarz pokazuje zarówno jego architektoniczne detale, jak i momenty z historii, jak ukazanie zmieniających się inskrypcji i rzeźb.