Cmentarz Zasłużonych Wielkopolan

Cmentarz Zasłużonych Wielkopolan, położony w Poznaniu na Wzgórzu św. Wojciecha, został utworzony w pierwszej ćwierci XIX wieku w związku z likwidacją cmentarza parafialnego. Jego rozwój związany był z działalnością prowizora parafii, Stanisława Kolanowskiego, który zorganizował nekropolię pomimo braku ogrodzenia przez wiele lat. Cmentarz ma charakter trójkątny i zajmuje szczyt wzgórza, otoczony starodrzewem, w tym lipami i kasztanowcami. Jako miejsce spoczynku zasłużonych mieszkańców regionu przyciągnął wiele znanych postaci, w tym działaczy społecznych, naukowców i powstańców narodowych. Wyjątkowym elementem jest barokowa figura Matki Boskiej, przeniesiona z innej lokalizacji. Ciekawostką jest także obecność masowej mogiły ofiar epidemii cholery z lat 1831–1873, gdzie pogrzeby odbywały się nocą, co miało na celu uniknięcie paniki. Cmentarz, mimo trudnych losów i nieustannej degradacji, po II wojnie światowej zyskał status miejsca upamiętniającego zasłużonych Wielkopolan, a jego renowacja zaczęła przyciągać uwagę lokalnych władz oraz mieszkańców. Dziś jest uważany za zabytek, który dokumentuje zmiany w sztuce sepulkralnej XIX wieku oraz odzwierciedla historię regionu. Cmentarz łączy w sobie walory architektoniczne z ważnymi wątkami w dziejach Poznania, co czyni go istotnym punktem na mapie kulturalnej miasta.