Dom Esterki w Krakowie

Dom Esterki, usytuowany w Krakowie na Kazimierzu, przy ulicy Krakowskiej 46, jest unikatowym przykładem zachowanej architektury mieszkalnej z XIV wieku. Oryginalnie znajdował się przy południowej pierzei dawnego Rynku Kazimierskiego, którego fragmentem jest współczesny Plac Wolnica. Budynek, wynikający z połączenia dwóch mniejszych, jest jedynym zachowanym domem mieszkalnym z tego rynku. Jego najstarsza część, gotyckie piwnice, datowane są na XIV wiek, a budynek był wielokrotnie przebudowywany, ostatnio w 1876 roku. W efekcie tych prac obecny wygląd domu został ukształtowany głównie na przełomie XVIII i XIX wieku. Wewnątrz dostrzec można elementy gotyckie, jak fragmenty kamieniarki z około 1430 roku, a także bogato zdobione stropy z XVIII wieku z polichromiami i rozetami sufitowymi. Dom Esterki był niegdyś w posiadaniu Bartolomea Berecciego, architekta działającego na dworze Zygmunta Starego, a jego córka Anna była kolejną właścicielką. Obiekt wieńczy klasycystyczny dach łamany, charakterystyczny dla architektury krakowskiej. Kulturalnie, nazwa budynku nawiązuje do legendy o Esterce, żydowskiej oblubienicy króla Kazimierza Wielkiego, co podkreśla znaczenie żydowskiego dziedzictwa w Krakowie. Inne miejsca noszące jej imię to Ulica Estery, Kopiec Esterki oraz kamieniczka, która istniała do 1932 roku. Od 1978 do 1985 roku budynek przeszedł gruntowną renowację, a obecnie mieści filię Muzeum Etnograficznego, co podkreśla jego rolę w zachowaniu dziedzictwa kulturowego. Wcześniej, w latach 50. i 60. XX wieku, funkcjonował tu bar kawowy "Esterka", co dodaje obiektowi historycznych i kulturowych konotacji. Wartością Domu Esterki jest jego wielowiekowa historia i architektura, które tworzą pomnik krakowskiego dziedzictwa.