Dwór w Stryszowie

Dwór w Stryszowie, pochodzący najprawdopodobniej z końca XVI wieku, został wzniesiony przez Adama Suskiego, a obecny kształt z XVIII wieku oraz gruntowną przebudowę z 1741 roku podkreśla napis na belce tragarzowej. W trakcie tej przebudowy wiejski dwór obronny przekształcono w barokową rezydencję. Jego parterowe ściany z piaskowca po części nadbudowano drewnem, kamieniem i cegłą, co umożliwiło utworzenie przestronnych pokoi na piętrze, które otoczone były drewnianym balkonem. W XIX wieku dokonano kolejnej modernizacji, podczas której Julian Gorczyński dobudował dwupiętrową oficynę, dziś już nieistniejącą, oraz zrealizował rozległy park w stylu angielskim po północnej stronie dworu. Po II wojnie światowej park został zniszczony i przekształcony w działki budowlane, a dwór przejęty przez PGR, gdzie funkcjonowała szkoła oraz organizowano imprezy kulturalne. W 1958 roku, po wielu zniszczeniach, dwór przeszedł gruntowny remont w rękach Państwowych Zbiorów Sztuki i był przeznaczony na Dom Pracy Twórczej oraz ośrodek kolonijny, a w 1969 roku powstało w nim muzeum będące oddziałem Zamku Królewskiego na Wawelu. Muzeum prezentuje wnętrze średniozamożnego polskiego dworu z XIX wieku, w tym reprezentacyjny salon z fragmentami polichromii z XVIII wieku oraz bogato wyposażone jadalnię z długim stołem i kredensem. Gabinet, w którym zapadały decyzje administracyjne, był miejscem przechowywania ksiąg rachunkowych i obrazów batalistycznych. Sypialnia, dedykowana gospodarzy, była urządzona w stylu, który często odzwierciedlał posag żony właściciela dworu. Dwór w Stryszowie zatem nie tylko odzwierciedla bogatą historię architektoniczną regionu, ale również stanowi ważny element kulturowego dziedzictwa, będąc miejscem, gdzie historia społeczna i obyczajowa Polski splata się z jej artystycznym dorobkiem.