Egzekucje w lesie Buczyna w Zbylitowskiej Górze

Tarnów, który został zajęty przez Wehrmacht 7 września 1939 roku, stał się miejscem terroru wobec polskiej i żydowskiej ludności w okresie okupacji niemieckiej. Niemcy przejęli przedwojenne więzienie śledcze przy ul. Konarskiego, gdzie codziennie przybywały grupy aresztantów, a także gromadzono Polaków z różnych miejsc w południowo-wschodniej Polsce. Wśród tragicznych wydarzeń, które miały miejsce w mieście, była systematyczna izolacja i eksterminacja Żydów, której kulminacją była akcja wysiedleńcza w 1942 roku, prowadząca do utworzenia getta z około 40 tys. mieszkańców. Po wojnie, 3 listopada 1945 roku, rozpoczęto badanie masowych grobów w lesie Buczyna, gdzie mogło zostać zamordowanych od 8 do 10 tys. osób. W 1948 roku na miejscu zbrodni wzniesiono pomnik poświęcony ofiarom terroru hitlerowskiego, symbolizujący cierpienie i pamięć o zamordowanych. W ciągu lat po wojnie, miejsce to stało się cmentarzem ofiar Holocaustu, gdzie zatrzymywali się pielgrzymi z całego świata, zwłaszcza Żydzi, chcący oddać hołd zmarłym. W 2015 roku odkryto kolejne masowe groby, co przyczyniło się do dalszego badania zbrodni, jednak z uwagi na religijne przepisy judaizmu, ich ekshumacja nie była możliwa. Akcje eksterminacyjne skierowane wobec Żydów w Buczynie były brutalne, oparte na egzekucjach, które przeprowadzano zarówno tam, jak i w innych miejscach, gdzie ginęli więźniowie polityczni i ludność cywilna. Ciekawostką jest, że wśród ofiar było około 800 dzieci z żydowskiego sierocińca, co ilustruje ogrom tragedii, jaka dotknęła Tarnów i jego mieszkańców w czasie II wojny światowej. Tarnów pozostaje istotnym miejscem pamięci, a jego historia wciąż wywołuje emocje i refleksję o minionych wydarzeniach.