Elektrownia Porąbka-Żar

Elektrownia Porąbka-Żar to druga co do wielkości elektrownia szczytowo-pompowa w Polsce, usytuowana w Międzybrodziu Bialskim, na terenie kaskady rzeki Soły. Jej budowa rozpoczęła się w latach przedwojennych, jednak koncepcja została zrealizowana dopiero w latach 60. XX wieku. Zainaugurowano synchonizację pierwszego hydrozespołu z siecią państwową 6 stycznia 1979 roku, a całkowite zakończenie budowy miało miejsce 31 grudnia 1979 roku. Elektrownia stanowi jedyną podziemną tego typu w Polsce, mając moc czterech turbozespołów odwracalnych o mocy 125 MW każdy, które pracują na turbiny typu Francisa. Architektonicznie charakteryzuje się żelbetową komorą elektrowni, złożoną z trzech części: elektrycznej, płaszczyzny montażowej i mechanicznej. Zbiornik górny ma kształt elipsy i pomieści 2,3 miliona m³ wody. Warto dodać, że budowa elektrowni spowodowała konieczność przeniesienia lotniska dla szybowców, które na początku znajdowało się na szczycie góry Żar. Z historycznego punktu widzenia, projekt i realizacja elektrowni były wynikiem zaawansowanej myśli inżynieryjnej tamtych lat, a jednym z pomysłodawców był Kazimierz Dachowski. Wśród ciekawostek warto wymienić, że po największej awarii, która miała miejsce w 1989 roku, elektrownia przeszła kapitalny remont i modernizację, a jej działalność wróciła do normy w 1992 roku. Dziś elektrownia jest udostępniana do zwiedzania, co przyciąga nie tylko miłośników techniki, ale i turystów zainteresowanych historią regionu.