Kościół Świętego Krzyża w Żytawie

Kościół Świętego Krzyża w Żytawie, powstały około 1400 roku, jest przykładem gotyckiej architektury, charakteryzującej się kwadratowym zarysem o bokach 16x16 m i sklepieniem palmowym opartym na jednym filarze o wysokości 12 m. W czasie wojny trzydziestoletniej budowla pełniła funkcję bastionu obronnego, lecz została doszczętnie spalona 19 grudnia 1643 roku. Odbudowę zakończono w 1651 roku dzięki finansom lokalnych rodzin i burmistrzów, a kościół został poświęcony 2 grudnia 1654 roku. Przez następne 300 lat był miejscem pochówków, a jego wnętrze zdobią liczne epitafia żytawskich rodzin, które uchodzą za jedne z najpiękniejszych dzieł sztuki saksońskiej w zakresie kaligrafii. Zachowały się również rzeźbione ławy z 1654 roku. W 1712 roku otwarto sklepienie chóru, jednak w 1793 roku z powodu wad konstrukcyjnych zostało ono zastąpione istniejącym sufitem gipsowym. Kościół przeszedł nieliczne prace naprawcze w 1805 roku, a w 1842 roku był odmalowany, od tego czasu nie wprowadzano znaczących zmian w jego konstrukcji. Kontrast między gotyckimi murami a barokowym wyposażeniem nadaje mu unikalny urok. Po sekularyzacji w 1972 roku budowla stała się miejscem spotkań wandali, aż do 1986 roku, kiedy to zaczęto prace naprawcze. W 1990 roku kościół przejęło miasto Żytawa za symboliczną sumę, a od 1995 roku służy jako miejsce wystawienia Wielkiej zasłony Wielkopostnej. Ciekawostką jest, że wnętrze kościoła zdobią nie tylko epitafia, ale także elementy, które świadczą o jego wielowiekowej historii i różnorodnych funkcjach, jakie pełnił na przestrzeni lat.