Kolumna Zygmunta III Wazy

Kolumna Zygmunta III Wazy, usytuowana na placu Zamkowym w Warszawie, jest najstarszym świeckim pomnikiem w stolicy oraz pierwszą w Europie kolumną upamiętniającą osobę świecką. Wzniesiona w latach 1643-1644 z inicjatywy Władysława IV Wazy, zaprojektowana przez Augustyna Locciego i Constantino Tencallę, została zrealizowana z granitu z kamieniołomu w Czerwonej Górze i zdobiona złotem. Monument, mierzący 22 metry wysokości, jest bogato dekorowany—jego cokół ozdabiają cztery brązowe tablice z inskrypcjami, a wieńczą go spiżowe orły. Przedstawia króla w zbroi, dzierżącego szablę i krzyż. Kolumna nie tylko glorifikuje dynastię Wazów, ale również odzwierciedla potęgę i religijność władzy królewskiej. Pomnik przeszedł liczne renowacje, w tym w latach 1885-1889, kiedy to oryginalny trzon kolumny zastąpiono granitowym. Zniszczony w czasie II wojny światowej, został odbudowany w latach 1948-1949, a jego posąg ustawiono na nowo 12 lipca 1949 roku. Kolumna, która zyskała status zabytku w 1965 roku, jest również atrakcyjnym obiektem kulturalnym—została opisana przez Juliusza Słowackiego w wierszu „Uspokojenie” oraz stała się inspiracją dla artystów, jak zespół The White Stripes. Ciekawostką jest przesąd dotyczący szabli króla, według którego podczas niebezpieczeństw król powinien ją opuścić, a w dobrych czasach unieść do góry. Kolumna Zygmunta III Wazy, dzięki swojej historycznej i architektonicznej wartości oraz licznym legendom, stanowi ważny element kulturowej tożsamości Warszawy.