Muzeum – Miejsce Pamięci w Bełżcu

Muzeum – Miejsce Pamięci w Bełżcu to ważny ośrodek upamiętniający ofiary Holokaustu, mieszczący się na terenie byłego niemieckiego obozu zagłady, gdzie w latach 1942–1943 zamordowano około 450 tys. Żydów. Obóz w Bełżcu był pierwszym z trzech ośrodków zagłady w ramach akcji Reinhardt, a jego funkcjonowanie odznaczało się brutalnością i zastosowaniem nowoczesnych metod eksterminacji, które później były wykorzystywane w innych obozach. Po zakończeniu II wojny światowej teren obozu pozostawał przez długie lata nieupamiętniony, a władze polskie nie podejmowały działań mających na celu ochronę miejsca. W 2004 roku Muzeum – Miejsce Pamięci w Bełżcu zostało utworzone jako oddział Państwowego Muzeum na Majdanku, co było wynikiem porozumienia polskiego rządu z United States Holocaust Memorial Museum. Nowe założenie pomnikowe, odsłonięte w 2004 roku, zostało zaprojektowane przez architektów Andrzeja Sołyga, Zdzisława Pidka i Marcina Roszczyka, a jego forma architektoniczna kładzie duży nacisk na szacunek dla ofiar i tradycji żydowskiej. Centralnym punktem jest symboliczna mogiła, pokryta żużlem z wielkopiecowym efektem oraz drewniane elementy, które są żywymi pomnikami oraz świadkami tragedii. Muzeum oferuje wystawę multimedialną przedstawiającą historię obozu oraz jego ofiar, wykorzystującą różnorodne materiały, co sprzyja dostępności treści dla zwiedzających. Działalność edukacyjna, skierowana do młodzieży i dorosłych, obejmuje warsztaty oraz seminaria, a miejsce pamięci organizuje coroczne uroczystości upamiętniające ofiary, co przyciąga coraz większą liczbę odwiedzających, która w ostatnich latach znacznie wzrosła. Muzeum stało się nie tylko ważnym punktem na mapie miejsc pamięci w Polsce, ale również istotnym centrum kulturalnym i edukacyjnym, które łączy sztukę i historię. Ciekawostką jest, że Muzeum zdobyło uznanie zarówno w Polsce, jak i za granicą za swoje architektoniczne i komemoracyjne osiągnięcia, wskazywane jako jedno z najważniejszych miejsc pamięci Holokaustu na świecie. W 2015 roku Muzeum przejęło również budynek dawnej komendantury obozu, wzbogacając swoją ofertę.