Nowa Synagoga w Gdańsku-Wrzeszczu

Nowa Synagoga w Gdańsku-Wrzeszczu, zlokalizowana przy ul. Partyzantów 7, jest jedyną zachowaną, wolno stojącą synagogą w Gdańsku. Jej historia sięga lat 20. XX wieku, kiedy to, w wyniku napływu uchodźców żydowskich do Wolnego Miasta Gdańska, powstały inicjatywy budowy nowego domu modlitwy. Po kilku latach starań, w 1926 roku wmurowano kamień węgielny, a samą synagogę otwarto 25 września 1927 roku. Została ona zaprojektowana w stylu modernistycznym przez architektów Imberga i Friedmanna, z charakterystycznym czterospadowym dachem zamiast kopuły, co było nowatorskim rozwiązaniem. Budynek był hojno wyposażony i mógł pomieścić modlących się oraz galerię dla kobiet. Wydarzenia historyczne, takie jak noc kryształowa w 1938 roku, miały tragiczny wpływ na synagogę, prowadząc do jej zniszczenia. Podczas II wojny światowej budynek został przekształcony w skład stolarski, co doprowadziło do poważnych zniszczeń. Po wojnie synagoga przekazana została społeczności żydowskiej, jednak w 1951 roku, w wyniku masowej emigracji Żydów z Gdańska, przestała pełnić swoją pierwotną funkcję. W 2002 roku toczył się spór o prawa do budynku, który zakończył się przyznaniem praw Związkowi Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP. W 2007 roku synagogę odwiedził noblista Günter Grass. Dziś w jednym z jej pomieszczeń mieści się mała synagoga, w której odbywają się nabożeństwa i spotkania społeczności żydowskiej. Wnętrze synagogi, pomimo przekształceń, wciąż odzwierciedla jej pierwotną funkcję religijną, z Aron ha-kodesz otoczonym symbolami judaizmu. Nowa Synagoga, będąca świadkiem zmieniających się losów społeczności żydowskiej, pozostaje istotnym elementem kulturowej mozaiki Gdańska.