Nowa Synagoga w Poznaniu

Nowa Synagoga w Poznaniu, zlokalizowana na rogu ulic Wronieckiej i Stawnej, jest jedyną zachowaną wolno stojącą synagogą w mieście. Została zbudowana w latach 1906-1907 według projektu berlińskiej firmy Cremer & Wolffenstein i łączy styl neoromański z neomauretańskim. Charakteryzuje się planem w kształcie krzyża greckiego, sklepieniami kolebkowymi oraz bogato zdobionym wnętrzem z Aron ha-kodesz i oddzielającą balustradą. W trakcie II wojny światowej synagoga została przekształcona w krytą pływalnię dla żołnierzy Wehrmachtu, co spowodowało jej znaczne zniszczenie i zniekształcenie. Po wojnie, pozostawiona w stanie dewastacji, w 2002 roku wróciła pod zarząd Gminy Wyznaniowej Żydowskiej RP, która planuje przekształcenie budynku w Centrum Judaizmu i Tolerancji, ale ograniczenia dotyczące finansowania oraz brak wpisu do rejestru zabytków utrudniają realizację tych planów. W 2007 roku synagoga świętowała 100-lecie istnienia, a podczas obchodów przeprowadzono wirtualną rekonstrukcję jej wnętrza. Na przestrzeni lat organizowane były różnorodne wydarzenia artystyczne i kulturalne, takie jak happeningi czy festiwale, podkreślające jej historyczne znaczenie jako miejsca pamięci o społeczności żydowskiej w Poznaniu. Interesującym aspektem jest także kontrowersyjny pomysł wyburzenia synagogi, który spotkał się z licznymi protestami. Dodatkowe plany budowlane, obejmujące nowoczesne rozbudowy, budzą obawy o zachowanie historycznej wartości budowli, a ostatnie wydarzenia sugerują, że synagoga ma szansę na uzyskanie statusu zabytku, co byłoby krokiem ku jej ocaleniu i rewitalizacji.