Obóz Zgoda

Obóz pracy w Zgodzie, funkcjonujący od lutego do listopada 1945 roku, był miejscem, gdzie osadzono wiele osób z różnych grup etnicznych i politycznych. Po zakończeniu II wojny światowej, w miejscu tym, wcześniej wykorzystywanym jako niemiecki podoboz koncentracyjny KL Auschwitz-KL Eintrachthütte, władze Polski Ludowej, podległe Ministerstwu Bezpieczeństwa Publicznego, utworzyły oboz pracy. Komendantem był Salomon Morel, który później został oskarżony o zbrodnie przeciwko ludzkości. Do obozu trafiali Niemcy, Polacy, Żydzi, Ukraińcy oraz osoby z Górnego Śląska, oskarżane o podpisanie volkslisty lub opór wobec komunistycznej władzy. Warunki życia w obozie były katastrofalne - panował głód, choroby takie jak tyfus i czerwonka powszechnie się rozprzestrzeniały, a warunki sanitarno-bytowe były niemożliwe do zaakceptowania. Morty zgodności z systemem sanitarnym były tragiczne, a epidemie spowodowały wysoką liczbę zgonów. Represje wobec więźniów były skrajne; osadzeni byli brutalnie traktowani, a w niektórych przypadkach zabijani. W obozie miały miejsce krwawe wydarzenia, w tym przypadki samobójstw i próby ucieczki. Interwencja komisji z Warszawy w październiku i listopadzie 1945 roku zaowocowała zwolnieniem więźniów, jednak musieli oni podpisać zobowiązania do milczenia. Ostateczna liczba więźniów obozu wyniosła co najmniej 5764, z czego niemal 1/3 nie przeżyła, a IPN dokumentuje 1855 zgonów. Obóz Zgoda znalazł swoje miejsce w kulturze, szczególnie w filmie fabularnym pt. "Zgoda", w którym postać Salomona Morela zagrał Wojciech Zieliński. Ciekawostką jest, że Morel sam definiował swoje powody tak brutalnego traktowania więźniów, co czyni tę historię nie tylko dramatyczną, ale i trudną do zrozumienia w kontekście ludzkich odczuć i historycznych sprawiedliwości.