Pałac Tyszkiewiczów w Warszawie

Pałac Tyszkiewiczów, znany również jako pałac Tyszkiewiczów-Potockich, zlokalizowany przy ul. Krakowskie Przedmieście 32 w Warszawie, to jeden z najpiękniejszych klasycystycznych budynków stolicy, wzniesiony w latach 1785-1792 dla Ludwika Tyszkiewicza, hetmana polnego litewskiego. Architektem był Stanisław Zawadzki, który rozpoczął budowę, a po pewnym czasie zlecił jej dokończenie Janowi Chrystianowi Kamsetzerowi, który także projektował wnętrza. Pałac wyróżnia się dwiema elewacjami i podtrzymywanym przez atlantów balkonem od strony ulicy. Jego unikatowa architektura oparta na typie przyulicznym kontrastuje z dominującymi w XVIII wieku pałacami dziedzińcowymi. W okresie jego świetności pałac był wynajmowany dygnitarzom. W 1923 roku przeszedł w ręce Banku Gospodarstwa Krajowego, który ulokował w nim Polską Akademię Literatury. Zniszczenia w czasie II wojny światowej, w tym celowe bombardowanie podczas powstania warszawskiego, prowadziły do utraty cennych elementów wykończeniowych. Odbudowa prowadzona w latach 1949-1956 przez Jana Dąbrowskiego częściowo przywróciła mu wcześniejszy blask. Wnętrza zachowały bogatą dekorację w stylu pompejańskim, z fragmentami oryginalnych sztukaterii oraz rzeźbami. Obecnie w pałacu działają instytucje naukowe, w tym Wydział Polonistyki oraz Instytut Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego. Ciekawostką jest marmurowy kominek z dawnego pałacu Poniatowskich, przeniesiony tu w XIX wieku, który podkreśla historyczne powiązania budynku z dawną elitą Warszawy. Pałac Tyszkiewiczów jest zatem nie tylko skarbnicą warszawskiej architektury, ale również świadkiem bogatej historii kulturowej stolicy.