Pałac w Tworkowie

Browar dworski w Tworkowie, uruchomiony w 1839 roku jako pierwszy browar bawarski na Górnym Śląsku, prosperował pod rządami rodziny Saurma-Jeltsch i modernizował się, produkując różnorodne piwa, w tym piwo pilzneńskie od 1874 roku. Specjalne pociągi dowoziły gości do lokalnych piwiarni, co było unikalnym rozwiązaniem na Śląsku, lecz browar zakończył działalność na przełomie XIX wieku z powodu konkurencji. Historia pałacu, usytuowanego na terenie średniowiecznej warowni, rozpoczęła się w 1567 roku, kiedy to sędzia Kasper Wiskota von Wodnik zainicjował budowę rodowej siedziby. Przeszedł on przez różne ręce właścicieli, w tym rodzinę Eichendorff i von Saurma-Jeltsch, którzy zmodernizowali go w stylu neorenesansowym w latach 1872–1874. Po wybuchu pożaru w 1931 roku pałac nigdy już nie został odbudowany, natomiast w 1945 roku zniszczył go kolejny pożar. Ruiny zachowały się w dobrym stanie, w szczególności wieża i skrzydła budynku. Od 2004 roku obiekt jest własnością gminy Krzyżanowice, która prowadzi prace zabezpieczające i zainwestowała w rewitalizację ruin oraz wieży, udostępniając je zwiedzającym od 2020 roku. Pałac jest przykładem trójskrzydłowej architektury z trzema kondygnacjami w głównym skrzydle, okrągłą wieżą oraz charakterystycznym portalem wejściowym z herbem rodziny von Saurma-Jeltsch. Dodatkowo, przed dawnym zamkiem znajdowała się fosa, która została zniwelowana podczas późniejszych przebudów. Dziś pałac w Tworkowie, będący zabytkową ruiną, jest ważnym elementem lokalnego dziedzictwa kulturowego i turystycznego.