Południk Warszawski

Południk Warszawski, od 2022 roku oficjalnie uznawany jako pomnik Geodezji Europejskiej, to zabytkowa kolumna na placu Teatralnym w Warszawie, mylnie identyfikowana z warszawskim południkiem zerowym lub południkiem 21°E. Kolumna, powstała w 1872 roku na zlecenie polskiego geodety Józefa Ippolitowicza Żylińskiego, jest geodezyjnym punktem pomiarowym, który skupia się na współrzędnych geograficznych i pomiarach magnetycznych. Na jej wierzchołku umieszczono metalowy blat z wpisanymi danymi geograficznymi oraz krzyżującymi się liniami, które określają kierunki na mapie Warszawy. Ewentualne pomiary realizowane były przez instytucje geodezyjne w ramach międzynarodowej sieci triangulacyjnej, mającej na celu ustalenie długości metra i różnych geodezyjnych kampanii w Europie. Kolumna przetrwała II wojnę światową niemal nienaruszona, mimo że wokół niej wystąpiły znaczne zniszczenia. Od lat 60. XX wieku utożsamiana była z południkiem warszawskim, co było błędne. Wyróżniający się elegancką balustradą z 1873 roku, kolumna dodaje historycznej wartości i architektonicznego uroku placu Teatralnemu. W wyniku renowacji z 2022 roku, kolumna zyskała nową tablicę informacyjną, a jej ponowne odsłonięcie miało miejsce podczas Międzynarodowego Kongresu Geodetów w Warszawie, co podkreśla jej znaczenie w kontekście geodezji europejskiej. Ciekawostką jest, że choć południk Warszawski odnosi się do tej kolumny, to w rzeczywistości istnieje inny warszawski południk zerowy, przebiegający przez Obserwatorium Astronomiczne UW, oraz południk 21°E, który nie pokrywa się z lokalizacją kolumny i rzeczywiście przechodzi przez centralne obszary Warszawy.