Polska Akademia Umiejętności

Polska Akademia Umiejętności (PAU), założona w 1872 roku w Krakowie, jest instytucją naukową o statusie stowarzyszenia skupiającą elitę kadry naukowej. Jej główną siedzibą jest gmach przy ul. Sławkowskiej 17, nawiązujący do tradycji krakowskiego Towarzystwa Naukowego. PAU organizuje działalność w ramach sześciu wydziałów, które prowadzą badania w różnych dziedzinach nauki, oraz comiesięczne seminaria naukowe i dyskusje. W okresie zaborów PAU wydawała encyklopedie i wspierała działalność edukacyjną, w tym współpracując z Macierzą Polską. Po II wojnie światowej instytucja znalazła się w trudnej sytuacji, gdyż władze komunistyczne wprowadziły restrykcje, co doprowadziło do jej likwidacji. Odbudowano ją dopiero w 1989 roku, przywracając tradycyjne formy działania. Ciekawostką jest, że w PAU drzwi otwarte są dla osób spoza instytucji, co sprzyja współpracy oraz integracji środowiska naukowego. Działa tam także Ośrodek Badań nad Kulturą Ormiańską w Polsce, który promuje badania związane z historią Ormian w Polsce. Również Archiwum Nauki przy PAU przechowuje cenne dokumenty historyczne, w tym spuścizny wybitnych uczonych. Współczesne działania PAU obejmują organizację Kawiarni Naukowej oraz Seminarium, które gromadzi uczestników chętnych do poszerzania wiedzy na temat współczesnych wyzwań społecznych i kulturowych. Biblioteka Naukowa PAU i PAN posiada bogaty zbiór, w tym cenne rękopisy oraz starodruki, co czyni ją jednym z najważniejszych ośrodków badawczych w Polsce. Z perspektywy architektonicznej, siedziba PAU w Krakowie swoim stylem budowlanym wpisuje się w historyczny kontekst miasta, będącego centrum polskiej kultury i nauki. PAU wciąż aktywnie uczestniczy w międzynarodowej współpracy naukowej, organizując badania oraz konferencje z uczonymi z różnych krajów, w tym współpracując z Polskim Instytutem Naukowym w Kanadzie i Biblioteką Polską w Paryżu.