Pomnik Golema w Poznaniu

Pomnik Golema, stworzony przez czeskiego artystę Davida Černého, znajduje się w Poznaniu na Alejach Marcinkowskiego, pomiędzy Urzędem Pocztowym a Uniwersytetem Artystycznym. Odsłonięty w maju 2010 roku, ma wysokość 2,5 m i przedstawia postać Golema, mitologicznego sztucznego człowieka stworzonego przez rabina Jehudę Löw ben Becalela. Pomnik jest wyrazem związku między historią Poznania a Pragą, jako że rabin Löw był związany z poznaniacką dzielnicą żydowską, gdzie się urodził. Golem w interpretacji Černého to ekspresyjna figura w ruchu, nawiązująca do włoskich futurystów XX wieku. Artysta znany jest z kontrowersyjnych instalacji i prowokacji, co budziło obawy władz miejskich o jego dzieło, które miało nie obrażać uczuć religijnych. Pomnik był kilkakrotnie uszkadzany, m.in. przewrócony przez chuliganów oraz przez silny wiatr w 2019 roku. Tworzenie tego monumentu w Poznaniu było inicjatywą Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, a sam Černý pierwotnie chciał umieścić go w centralnym miejscu Alei. Ostatecznie postawiono go w pobliżu fontanny z delfinami, co miało stworzyć dialog z innymi pomnikami w okolicy. Zjazd do poznańskiej tradycji artystycznej oraz mistyki żydowskiej nadaje Golemowi dodatkowe walory kulturowe. Warto dodać, że w tym samym czasie istniał konkurencyjny projekt upamiętnienia Golema, proponujący bardziej tradycyjną formę, która została jednak porzucona na rzecz rzeźby Černego. Odsłonięcie pomnika odbyło się z udziałem artysty, który spotkał się ze studentami Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, podkreślając znaczenie sztuki współczesnej. Pomnik Golema stał się zatem istotnym punktem dla lokalnej kultury i sztuki, łącząc w sobie elementy historyczne, mistyczne i współczesne.