Pomnik Małego Powstańca w Warszawie

Pomnik Małego Powstańca, zlokalizowany przy ulicy Podwale w Warszawie, upamiętnia najmłodszych uczestników Powstania Warszawskiego. Został zaprojektowany przez Jerzego Jarnuszkiewicza w 1946 roku, podczas jego studiów na Akademii Sztuk Pięknych oraz pracy jako wolontariusz w odbudowie zniszczonego miasta. Rzeźba, pierwotnie znana jako Dziecko-bohater, zdobyła wyróżnienie w konkursie Związku Polskich Artystów Plastyków. Wizerunek chłopca w hełmie stahlhelmie, z orzełkiem i biało-czerwoną opaską, został odlany w Zakładach Mechanicznych im. Marcelego Nowotki dzięki inicjatywie harcerzy, którzy zebrali fundusze na budowę pomnika. Odsłonięcie monumentu miało miejsce 1 października 1983 roku i zostało uświetnione obecnością harcerzy i przedstawicieli władz. Pomnik upamiętnia dzieci, które walczyły w powstaniu, w tym Jerzego Romualda Grzelaka, najmłodszego żołnierza, który miał 9 lat. Rzeźba stoi na pozostałościach baszty obronnej, co dodaje jej historycznego kontekstu. Uzupełnieniem pomnika jest tablica pamiątkowa z fragmentem powstańczej piosenki „Warszawskie dzieci”. Ciekawostkami są kopie monumentu, w tym jedna w Salach Małego Powstańca w Muzeum Powstania Warszawskiego, oraz rzeźba Dzieci Czerwca 1956, inspirowana Małym Powstańcem. Sam autor wyznał później ambiwalentne uczucia wobec swojego dzieła, co świadczy o jego złożonym postrzeganiu tego ważnego symbolu w polskiej historii.