Przełajka

Przełajka to najmniejsza dzielnica Siemianowic Śląskich, o charakterze mieszkaniowo-rolniczym, położona na północnych obrzeżach miasta. Zamieszkuje ją 1352 mieszkańców (dane z 2012 roku). Dzielnica graniczy z Piekarami Śląskimi, Wojkowicami, Będzinem, Czeladzią i Bańgowem, a naturalną granicę stanowi rzeka Brynica. W Przełajce znajduje się kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP, który należy do dekanatu Siemianowice. Etymologia nazwy Przełajka wywodzi się od średniowiecznej wsi "Przelaja", znanej już w XIV wieku, a słowo to oznaczało m.in. "ubocze". Historia dzielnicy sięga XIII wieku, kiedy to była wsią książęcą. Biorąc pod uwagę przynależność prawna, Przełajka różniła się od sąsiednich osad, które zostały lokowane na prawie magdeburskim. Pierwsza pisemna wzmianka o Przełajce pochodzi z 1313 roku, kiedy książę Ziemowit darował ją rycerzowi Przecławowi Dudkowi. Kolejni właściciele zmieniali się często, a w XVII wieku wieś ucierpiała z powodu zniszczeń podczas Wojny Szwedzkiej. W XVIII wieku majątek przeszedł w ręce hr. Hugona I Henckel von Donnersmarcka, który związał Przełajkę z kompleksami dóbr siemianowickich. Działała tu także gmina Przełajka, aż do 1951 roku. W architekturze Przełajki wyróżniają się zabytkowe kapliczki, takie jak kapliczka bł. Jana Sarkandra i kapliczka św. Izydora. Głównym obiektem sakralnym jest kościół pw. Wniebowzięcia NMP, zbudowany w 1951 roku. Dzielnica jest dobrze skomunikowana, dzięki kursującym autobusom, w tym nocnemu połączeniu z Katowicami. Ciekawostką jest popularne powiedzenie w regionie: „Przez Przełajka do Piekor”, które odnosi się do długiej i zawiłej drogi, ale zawsze prowadzącej do celu. Główna arteria komunikacyjna to ulica Wiejska, która łączy Przełajkę z innymi dzielnicami. Przełajka, dzięki swojemu historycznemu dziedzictwu i lokalnemu kolorytowi, ma swój unikalny charakter w kontekście Siemianowic Śląskich.