Rzeźba Oświęcim II autorstwa Franciszka Strynkiewicza znajduje się na terenie Starego Miasta w Warszawie, w międzymurzu murów obronnych, między ulicami Podwale i Rycerską. Strynkiewicz stworzył to dzieło w 1945 lub 1948 roku, zaś odsłonięcie miało miejsce w 1957 roku. Rzeźba ma wysokość około 1 metra i składa się z figury nagiej kobiety z niemowlęciem, przedstawionej w stanie rozkładu, ukazując przerażającą alegorię męczeństwa ofiar obozu Auschwitz-Birkenau. Osadzona na ponadmetrowym cokole z piaskowca, rzeźba emanuje dramatyzmem i intensywnym przekazem emocjonalnym, skłaniając do refleksji nad tragicznymi wydarzeniami II wojny światowej. W 1976 roku przeniesiono ją na obecne miejsce, co podkreśla jej ważność w kontekście upamiętnienia ofiar Holokaustu i ich cierpień. Rzeźba Oświęcim II stanowi ważny element polskiej sztuki współczesnej, łącząc w sobie zarówno wartości artystyczne jak i głębokie przesłanie historyczne, przypominając o dramatycznych losach ludzi w obozach koncentracyjnych. Jest również związana z ruchem artystycznym, który stawiał sobie za cel upamiętnienie i przetwarzanie traumatycznych doświadczeń konfliktów zbrojnych.