Rzecznik Praw Obywatelskich

Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) jest jednoosobowym organem państwowym w Polsce, który został ustanowiony w 1987 roku i zaczął działać od 1 stycznia 1988. Pierwszą osobą zajmującą to stanowisko była Ewa Łętowska, a obecnie funkcję tę pełni Marcin Wiącek. RPO działa w oparciu o Konstytucję RP oraz ustawę z dnia 15 lipca 1987 roku, a jego siedziba główna mieści się w Warszawie przy al. „Solidarności”. Rzecznik ma do pomocy zastępców oraz Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, które posiada pełnomocników terenowych w różnych częściach kraju. Wybór Rzecznika dokonywany jest przez Sejm i wymaga zgody Senatu, a kadencja trwa 5 lat z możliwością pełnienia funkcji maksymalnie przez dwie kadencje. Rzecznik Praw Obywatelskich stoi na straży wolności i praw człowieka, podejmując działania na wniosek obywateli oraz z własnej inicjatywy. Można do niego występować w sprawach naruszających prawa obywatelskie, a jego działalność obejmuje m.in. wizytacje w miejscach pozbawienia wolności. Rzecznik ma również możliwość kierowania wniosków do organów prawnych i monitorowania przestrzegania zasad równego traktowania. Od 2006 roku przyznawana jest Nagroda Rzecznika Praw Obywatelskich im. Pawła Włodkowica, która honoruje osoby i organizacje działające na rzecz praw człowieka. W 2017 roku wydatki RPO wyniosły 37,07 mln zł, a przeciętne zatrudnienie wynosiło 289 osób. Rzecznik regularnie raportuje o swojej działalności w Sejmie i Senacie, przyczyniając się do promocji i ochrony praw obywateli w Polsce.