Synagoga Kupa w Krakowie

Synagoga Kupa, zlokalizowana w Krakowie na Kazimierzu przy ulicy Miodowej 27, to ostatnia synagoga zbudowana w okresie istnienia żydowskiego miasta. Powstała w XVII wieku, około 1635 roku, z funduszy rzemieślników i drobnych kupców. Znana jest także jako synagoga Szpitalna i Ubogich, co odzwierciedla jej społeczny charakter. Architektonicznie przedstawia styl barokowy z prostokątnym układem, wysokimi półokrągłymi oknami i dwuspadowym dachem. Wnętrze skrywa kwadratową salę modlitewną, zdobioną malowidłami z 1925 roku, które przedstawiają m.in. panoramy Jerozolimy, Tyberiadę oraz Ścianę Płaczu. Oryginalne polichromie sięgają XVII wieku, a w szczególności wyróżnia się cykl znaków zodiaku z zachodniej części galerii dla kobiet, co czyni synagogę jedną z nielicznych w Polsce z takim motywem. W centralnym punkcie sali znajduje się Aron ha-kodesz, ozdobiony barokowymi detalami i inskrypcjami. Historia synagogi jest bogata; przeszła liczne przebudowy, szczególnie w XVIII wieku, kiedy to otworzono nowe okna i wprowadzono drewniane sklepienia. Niestety, podczas II wojny światowej budynek został zdewastowany. Po wojnie służył różnym celom, w tym jako magazyn, a w późniejszych latach podjęto działania na rzecz jego renowacji. W latach 2000-2002 przeprowadzono szeroką renowację, przywracając synagodze dawny blask dzięki funduszom z różnych źródeł. Dziś jest ważnym centrum kulturalnym, gospodarzem Festiwalu Kultury Żydowskiej oraz różnych wydarzeń, łącząc przeszłość z teraźniejszością. Synagoga Kupa jest wyrazem bogatej historii krakowskiej społeczności żydowskiej oraz ich tradycji, a także dowodem na jej ożywienie w dzisiejszym kontekście kulturalnym.