Synagoga Szomre-Szabos w Czeskim Cieszynie

Synagoga Szomre-Szabos w Czeskim Cieszynie, znana jako „Strażnicy Szabatu”, to prywatna synagoga usytuowana przy ulicy Bożka 16. Jej wyjątkowa architektura, w stylu eklektyczno-mauretańskim, wyróżnia się na tle otaczających kamienic. Budynek, murowany i trzypiętrowy, z prostokątnym planem, posiadał półokrągłe okna z bogatymi mauretańskimi obramowaniami. Wewnątrz mieściła się średniej wielkości sala modlitewna, w której znajdował się Aron ha-kodesz i bima, a także galerie dla kobiet. Synagoga mogła pomieścić około 250 wiernych, co odpowiadało potrzebom lokalnej wspólnoty żydowskiej. Budowa synagogi rozpoczęła się w 1928 roku z powodu ograniczonej pojemności wcześniejszej bożnicy. Projekt wykonał cieszyński architekt Eduard David, a budowlę zrealizowała firma Josefa Noska i Adolfa Richtera przy stosunkowo niskim kosztorysie wynoszącym 280 koron czechosłowackich. W 1935 roku stowarzyszenie Taharas Jisroel wybudowało przy niej mykwę. W czasie II wojny światowej synagoga przetrwała, unikając pożaru, lecz została całkowicie zdewastowana, gdy hitlerowcy przekształcili jej wnętrze w skład rekwizytów teatru. Po wojnie synagoga wznowiła działalność i stała się głównym miejscem spotkań odrodzonej gminy żydowskiej do 1948 roku, kiedy to miało miejsce ostatnie nabożeństwo. Wówczas lider społeczności, Natan Bergman, wyjechał do Izraela, a synagoga zaczęła popadać w ruinę. W 1967 roku budynek został sprzedany „Polskiemu Związkowi Kulturalno-Oświatowemu”, który wykorzystał przestrzeń jako swoją siedzibę. W 1994 roku odsłonięto tablicę pamiątkową upamiętniającą żydowską społeczność Czeskiego Cieszyna, a obecnie dawną salę modlitewną wynajmuje zbór „Agape” Kościoła Apostolskiego. Synagoga Szomre-Szabos jest nie tylko ważnym punktem w historii lokalnej społeczności żydowskiej, ale także świadectwem złożonej historii regionu, gdzie przenikały się różnorodne kultury i tradycje.