Wsola

Wsola to wieś położona w województwie mazowieckim, w powiecie radomskim, 5 km od Radomia i 85 km od Warszawy. Znana z bogatej historii, Wsola była w przeszłości siedzibą szlachecką oraz miejscem ważnym dla lokalnej społeczności. Nazwa wsi wywodzi się od staropolskiego terminu odnoszącego się do wszy bydlęcej lub nędzarza. W 1440 roku istniał tu kościół pod wezwaniem św. Bartłomieja, a wieś była fundacją rodu Ślizów herbu Abdank, który również był właścicielem pobliskiego Piastowa. W XVII wieku Krzysztof Siemieński wzniósł murowany kościół na miejscu wcześniejszego drewnianego. W XVIII wieku Wsola przeszła w ręce rodu Sołtyków, a jej właścicielem był biskup krakowski Kajetan Ignacy Sołtyk. W XIX wieku majątek przeszedł na rodziny Grobickich i Gombrowiczów. Pałac Gombrowiczów, zaprojektowany przez Augusta Furuhjelma, stał się ważnym punktem kulminacyjnym miejscowości. W XX wieku stał się miejscem, gdzie gościł Witold Gombrowicz, co przyczyniło się do twórczości pisarskiej autora „Ferdydurke”. Obecnie pałac jest przekształcany na muzeum pisarza. We Wsoli znajduje się także neoromański kościół św. Bartłomieja, zbudowany w latach 1918–1930, który zachwyca architekturą i barokowym wystrojem wnętrza. Wieś ma także znaczenie przyrodnicze; w pobliżu znajduje się uroczysko leśne „Wsola” oraz torfowisko Duży Ług. W dolinie organizowane są szlaki turystyczne, które przyciągają miłośników pieszych i rowerowych wypraw. Edukacja w Wsoli wspierana jest przez Zespół Szkół Publicznych im. Witolda Gombrowicza, co podkreśla związek miejscowości z literaturą. Ciekawe jest także to, że w 2004 roku nadano nazwy ulicom we wsi. Wsola, ze swoją unikalną historią, architekturą oraz znaczeniem kulturowym, stanowi interesujące miejsce na mapie Polski.