Zamek Królewski w Sanoku

Zamek Królewski w Sanoku, o średniowiecznych korzeniach, jest obecnie siedzibą Muzeum Historycznego i stanowi ważny punkt na mapie kulturowej Podkarpacia. Jego historia sięga roku 1150, kiedy to wzmiankowano o grodzie w Sanoku w ruskim Kodeksie Hipackim. W 1339 roku zamek otrzymał prawa miejskie, a w kolejnych wiekach był świadkiem wielu ważnych wydarzeń, w tym królewskich uczt i wizyt. Zamek, zbudowany na wzgórzu 317 m n.p.m. nad rzeką San (obecnie Potok Płowiecki), przez wieki był przebudowywany i modernizowany, zwłaszcza w stylu renesansowym na polecenie Bony Sforzy, co miało miejsce w latach 1523–1548. Ważnym okresem dla zamku były czasy zaborów, kiedy to pełnił różne funkcje administracyjne, aż do straty południowego skrzydła w 1915 roku z powodu działań wojennych. Zamek był również siedzibą Muzeum Ziemi Sanockiej, a w okresie międzywojennym miał status instytucji kulturalnej. W czasie II wojny światowej zamek został splądrowany, a część jego zasobów kulturowych zniszczono lub wywieziono. Po wojnie zamek pełnił różne funkcje, w tym szpitala wojskowego, a później rusznikarni. W latach 2000–2004 zamek przeszedł renowację, a w 2010 roku rozpoczęto odbudowę południowego skrzydła. Pomimo trudności w realizacji projektu, które spotkały się z krytyką, zamek ma na celu dalsze podkreślenie ważności Sanoka w historii Polski. Działania archeologiczne prowadzone w ciągu ostatnich lat wykazały istnienie wczesnośredniowiecznego grodziska, co dodatkowo wzbogaca historyczną wartość tego miejsca. Ciekawostką jest, że w XIX wieku zamek numerowano jako pierwszy w mieście, co podkreślało jego znaczenie. Obecnie Zamek w Sanoku stanowi ważne centrum kulturalne, przyciągając turystów oraz miłośników historii.