Zamek w Bydlinie

Zamek w Bydlinie, znajdujący się na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, to ruiny budowli wybudowanej w systemie Orlich Gniazd, datowane na koniec XIV wieku. Położony na skalistym wzgórzu pełnił pierwotnie funkcję warowni obronnej, a później świątyni, co potwierdzają badania archeologiczne prowadzone w 1989 roku. Wykopaliska ujawniły fundamenty budynków, w tym wieży bramnej, oraz denar Ludwika Węgierskiego z ok. 1370 roku, co sugeruje, że mury zamku powstały w okresie andegaweńskim. Z architektonicznego punktu widzenia zachowały się jedynie resztki murów i fosy, które mają prostokątny kształt o wymiarach 24 m na 11 m. Mury, wzniesione z miejscowego wapienia, charakteryzują się średnią grubością nieco ponad 2 m i osiągają wysokość około 7 m, a w ich konstrukcji są widoczne ślady okienek strzelniczych. Historia zamku jest bogata i złożona – przez dwa stulecia miał wielu właścicieli, w tym Bonerów i Firlejów, którzy dokonali adaptacji obiektu na kościół. W XVI wieku Jan Firlej przekształcił go w zbór ariański, a jego syn Mikołaj w 1594 roku przywrócił status katolickiej świątyni pw. Świętego Krzyża. Zamek został zniszczony przez Szwedów w 1655 roku, a następnie odbudowany, jednak w XVIII wieku stopniowo opuszczony na skutek zagrożeń rabunkowych. Interesującą ciekawostką jest, że w początkach I wojny światowej, 17 listopada 1914 roku, legioniści Polacy osiedli na wzgórzu zamkowym, rozpoczynając bitwę pod Krzywopłotami. Ruiny zamku są częścią Szlaku Orlich Gniazd, co czyni je atrakcyjnym punktem dla turystów pieszych i rowerowych, a ich historia oraz architektura przyciągają miłośników kultury i zabytków.