Zamek w Człuchowie

Zamek człuchowski, położony w Człuchowie, jest drugim co do wielkości zamkiem Zakonu Krzyżackiego w Polsce, zaraz po Malborku. Zbudowany w XIV wieku, pełnił funkcję siedziby komtura i konwentu krzyżackiego. Jego historia sięga czasów, gdy Człuchów przeszedł w ręce Zakonu w 1308 roku, co było częścią aneksji Pomorza Gdańskiego. Zamek został strategicznie ulokowany w celu ochrony szlaku handlowego, a osada rozwijała się szybko, uzyskując prawa miejskie w 1348 roku. W jego dziejach zamek wielokrotnie stawał się celem ataków wojsk polskich, a także szwedzkich podczas Potopu. Po Wojnie trzynastoletniej zamek trafił pod kontrolę polską i stał się miastem królewskim. W efekcie rozbiorów i działań pruskich zamek uległ znacznemu zniszczeniu, a jego materiały budowlane posłużyły do odbudowy Człuchowa. Jako ciekawostkę warto podkreślić, że w wyniku rozbiórek do dziś przetrwały jedynie fragmenty murów i główna wieża, która jest jedną z lepiej zachowanych strukturalnie częścią zamku. Architektonicznie, zamek składał się z czterech części: Zamku Wysokiego i trzech przedzamczy, otoczonych silnymi murami z głazów granitowych i cegieł oraz systemem fos. Zamek Wysoki miał plan kwadratu, z wieżą typu bergfried, która pełniła funkcję miejsca ostatniego oporu. W ostatnich latach zamek przeszedł renowację, stając się siedzibą Muzeum Regionalnego, które od 2013 roku udostępnia swoje zbiory zwiedzającym. W latach 2008-2015 w obrębie zamku prowadzono prace archeologiczne oraz adaptacyjne, co pozwoliło na odkrycie wielu cennych artefaktów, w tym bulli papieża Grzegorza XI. W 2014 roku zamek odwiedziło 19,7 tys. turystów, a w 2015 roku już 25,7 tys. Zamek człuchowski, mimo swoich burzliwych losów, stanowi ważny element regionalnej historii i kultury, wzbogacając krajowe dziedzictwo krzyżackie.