Zamek w Golubiu

Zamek w Golubiu to czteroskrzydłowy, konwentualny zamek krzyżacki z przełomu XIII i XIV wieku, zbudowany na wzgórzu dominującym nad miastem Golub-Dobrzyń. Utrzymany w stylu gotycko-renesansowym, odgrywał istotną rolę w regionie, a w 1664 roku należał do starostwa golubskiego. Historia zamku sięga 1258 roku, kiedy to biskup włocławski Wolimiro otrzymał w darze okoliczne tereny. W miarę upływu czasu miejsce to przeszło z rąk biskupów do Zakonu Krzyżackiego, który rozpoczął budowę murowanego zamku w latach 1304-1306. Zamek był wielokrotnie przebudowywany, a pełne prace budowlane zakończono w XIV wieku, gdy zbudowano także system obronny przystosowany do broni palnej. W 1410 roku zamek został zajęty przez polskie rycerstwo, a później znajdował się w rękach Krzyżaków aż do wojny golubskiej w 1422 roku. Zamek był świadkiem wielu wydarzeń historycznych, w tym bitwy pod Grunwaldem, gdzie zginęli rycerze związani z zamkiem oraz walk z wojskami polskimi. W okresie późniejszym król Kazimierz Jagiellończyk nadał zamek w dzierżawę swojemu dworzaninowi, a po wojnie trzynastoletniej zamek został włączony do Królestwa Polskiego. W 1511 roku na polecenie Zygmunta Starego przeszedł remont, a kolejne prace przeprowadzono w latach 1616-1623, gdzie dodano późnorenesansowe elementy. Zamek był także miejscem, gdzie po raz pierwszy wyhodowano tytoń w Polsce, wprowadzony z Turcji. Zniszczony podczas wojen szwedzkich, a następnie uszkodzony w XIX wieku, zamek przeszedł szereg renowacji, a w 1977 roku odbyła się w nim jedna z pierwszych w Polsce rekonstrukcji historycznych, związanych z turniejem rycerskim. Obecnie zamek pełni funkcję muzeum, hotelu i restauracji. Interesującą legendą związaną z tym miejscem jest opowieść o tajemnym przejściu podziemnym do zamku w Radzikach Dużych, które miało umożliwić mieszkańcom ucieczkę przed Szwedami podczas wojen polsko-szwedzkich. Choć tunel został zniszczony, potężny głaz, który zablokował drogę, można zobaczyć w nurcie rzeki Drwęcy. Zamek w Golubiu to nie tylko ważny element dziedzictwa architektonicznego regionu, ale też istotne miejsce na mapie historycznej Polski.