Związek Nauczycielstwa Polskiego

Związek Nauczycielstwa Polskiego (ZNP) to polski związek zawodowy nauczycieli, założony 1 października 1905 roku w Pilaszkowie pod nazwą Związek Nauczycieli Ludowych. Jego celem było promowanie języka polskiego oraz kultury w trudnych warunkach zaborów, co wiązało się z represjami ze strony władz carskich. W 1919 roku doszło do połączeń różnych organizacji nauczycielskich, co doprowadziło do powstania ZNP, który ściśle angażował się w działalność podziemną podczas II wojny światowej, organizując tajne nauczanie. Po wojnie ZNP wznowił swoją działalność, jednak został zawieszony w okresie stanu wojennego w 1981 roku. Po rejestracji w 1983 roku związek powrócił do działania, prowadząc liczne protesty i strajki, w tym znaczny strajk nauczycieli w 2019 roku. Architektonicznie, siedziba ZNP w Warszawie, zbudowana w latach 1930-1932 według projektu Teodora Bursche i Antoniego Kowalskiego, jest przykładem funkcjonalizmu i łączy różnorodne funkcje, w tym biura, restaurację i hotel. ZNP ma strukturę organizacyjną podzieloną na okręgi, oddziały i ogniska, a jego najwyższym organem jest Krajowy Zjazd Delegatów. Ciekawostką jest powstanie grup związkowych w ogniskach, co umożliwia sieciowanie nauczycieli na różnych poziomach edukacji. ZNP angażuje się również w walkę z mobbingiem oraz reprezentuje interesy młodych nauczycieli poprzez Kluby Młodego Nauczyciela. Pomimo wielu kontrowersji i historycznych wyzwań, ZNP pozostaje kluczowym graczem na polskiej scenie edukacyjnej i związkowej, kształtując politykę oświatową w kraju.