Synagoga Mizrachi w Będzinie

Synagoga Mizrachi w Będzinie, pochodząca z XIX wieku i zlokalizowana w podziemiach kamienicy przy ulicy Potockiego 3, jest unikalnym domem modlitwy i ważnym obiektem kulturalnym oraz historycznym. Została założona na końcu XIX wieku przez bogatego kupca Jakuba Chila Winera, a co istotne, przetrwała II wojnę światową bez większych zniszczeń. Po wojnie synagoga została zapomniana, a jej istnienie pozostawało nieznane przez wiele lat, aż do odkrycia w 2003 roku przez Adama Szydłowskiego i członków Zagłębiowskiego Centrum Kultury Żydowskiej. Po wejściu do synagogi w 2004 roku przystąpiono do jej porządkowania, usuwając m.in. węgiel z głównej sali modlitewnej i zabezpieczając malowidła, w tym dzieła Altka Winera, które przedstawiają m.in. grób Absaloma i motywy roślinne. Architektonicznie synagoga charakteryzuje się polichromowanym stropem, na którym przedstawione są Dwanaście Plemion Izraela oraz gwiazda Dawida. Ciekawostką jest, że jest to jedna z niewielu synagog w Polsce, w której zachował się pełny cykl znaków zodiaku. Malowidła w synagodze są zgodne z ideą syjonizmu, a część napisów jest wykonana w języku jidysz przez nieznanych artystów. Po zakończeniu remoncie konserwatorskim w 2012 roku, który kosztował ponad 120 tys. zł, synagoga została odrestaurowana i zabezpieczona przed wilgocią, co pozwoliło na przywrócenie jej miejsca w lokalnej społeczności oraz kulturze żydowskiej. W 2008 roku dekoracja malarska została wpisana do rejestru zabytków ruchomych województwa śląskiego. Synagoga Mizrachi jest nie tylko ważnym obiektem historycznym, ale także symbolem przetrwania kulturowego Żydów w Będzinie.