Krzyż na Giewoncie

Krzyż na Giewoncie to metalowa konstrukcja wznosząca się na szczycie Wielkiego Giewontu, mająca 17,5 m wysokości, z czego 2,5 m jest wkopane w skały. Został on postawiony w 1901 roku z inicjatywy kaznodziei Kazimierza Kaszelewskiego jako symbol 1900. rocznicy urodzin Jezusa Chrystusa. Proces jego budowy był monumentalny – wzniesiono go przy udziale około 500 osób, które transportowały 400 żelaznych elementów oraz dodatkowy materiał budowlany, w tym cement i wodę, na szczyt góry. Krzyż jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli Tatr i stał się celem pielgrzymek religijnych, przede wszystkim 19 sierpnia oraz 14 września. Jego architektoniczna forma opiera się na prostym, ale efektownym designie, a na skrzyżowaniu ramion widnieje łaciński napis dedykowany Jezusowi Chrystusowi. W ciągu lat krzyż przeszedł kilka renowacji, w tym w 1975 i 1994 roku, kiedy to dodano stalowe kotwy dla lepszej stabilności. W 2000 roku zamontowano witraż z Chrystusem miłosiernym, który jednak usunięto ze względu na obawy o strukturę krzyża. Krzyż jest również miejscem tragedii; wielokrotnie dochodziło do tragicznych zdarzeń związanych z uderzeniem pioruna, co czyni go obiektem zarówno religijnym, jak i miejscem przestrogi. W 2007 roku Krzyż na Giewoncie wpisano do rejestru zabytków, a w Polsce istnieją jego repliki, w tym Bałtycki Krzyż Nadziei w Pustkowie oraz milenijny krzyż w Wojcieszowie, które podkreślają jego znaczenie nie tylko lokalne, ale i narodowe. Giewont pozostaje popularnym celem turystycznym, a krzyż jest nie tylko elementem architektonicznym, lecz także symbolem duchowym dla wielu ludzi.