Zubrzyca Dolna

Zubrzyca Dolna to malownicza wieś położona w środkowej części Gminy Jabłonka, w dolinie potoku Zubrzyckiego, w otoczeniu bezleśnych wzniesień. Należy do historycznej krainy Orawa, a jej początki sięgają 1614 roku. Wieś związana jest z Zubrzycą Górną, a nazwa „Zubrzyca” prawdopodobnie odnosi się do trawy, którą żubry mogły się żywić, chociaż nigdy nie udowodniono obecności tych zwierząt w okolicy. Zubrzyca Dolna była pierwszą, w której sołtysem został Wojciech Szyszka. Wieś borykała się z problemami demograficznymi i ekonomicznymi, szczególnie po wojnach kuruckich w XVII wieku, ale sytuacja zaczęła się poprawiać w XVIII wieku, kiedy liczba mieszkańców wzrosła. Z czasem powstały młyny i browar, który obecnie jest opuszczony. Historia Zubrzycy Dolnej jest również związana z przynależnością do Polski. W 1918 roku wieś przyłączono do nowo odrodzonego państwa, a po różnych perturbacjach granicznych, w 1920 roku powróciła do Polski na stałe. W kontekście architektonicznym, w miejscowości znajdują się cenne obiekty, w tym kamienne figury i kapliczki, a także drewniana dzwonnica loretańska z XIX wieku, która pełniła ważne funkcje w społeczności przed zbudowaniem kościoła. W 1989 roku Zubrzyca Dolna uzyskała status samodzielnej parafii, a w latach 1982-1984 wybudowano Kościół pod wezwaniem MB Szkaplerznej. Mieszkańcy posługują się gwarą orawską, uznawaną za dialekt małopolskiego. W okolicy znajdują się atrakcje turystyczne, takie jak Dzwonnica z XVIII wieku, a w pobliskiej Zubrzycy Górnej rozciąga się Babia Góra oraz Orawski Park Etnograficzny, ze zbiorami rezerwującymi tradycje budownictwa orawskiego. Znani mieszkańcy Zubrzycy Dolnej to Mateusz Ziółko, piosenkarz, oraz Paweł Kidoń, mistrz świata basketball freestyle. Wieś jest spokojnym miejscem z dala od głównych szlaków turystycznych, oferującym piękne widoki na Tatry przy dobrej widoczności. Zubrzyca Dolna reprezentuje bogaty kulturowy i historyczny walor regionu Orawy.