Piekielnik

Piekielnik to wieś położona w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, w gminie Czarny Dunajec. Charakteryzuje się unikalną gwarą orawską, której używają mieszkańcy, co jest istotnym elementem kulturowym regionu. W historii Piekielnika, który był niegdyś najbogatszą wsią Górnej Orawy, wyróżnia się budowlaństwo, w tym drewniany kościół z 1749 r., wzniesiony przez Jakuba Oskwarka i innych lokalnych działaczy, oraz obecny murowany kościół św. Jakuba Apostoła z 1878 r., który zastąpił wcześniejszy, zniszczony przez pożar. Kościół ten zawiera barokowe posągi, a na cmentarzu można zobaczyć XIX-wieczne nagrobki. Piekielnik był także miejscem, gdzie zachowały się tradycyjne kurne chałupy z obszernymi strychami, znanymi jako wyżki, z których niestety tylko jedna przetrwała do dziś. Wieś w wieku XX przeszła pod administrację polską, a w 2018 r. uzyskała status obszaru ochrony uzdrowiskowej. Z historycznego punktu widzenia wieś miała burzliwą historię; rozkwitła w XVI wieku, ale w XVII wieku padła ofiarą wojen. Mimo swego katolickiego charakteru była formalnie związana z protestanckimi parafiami, dopiero w XVII wieku przeszła pod opiekę katolicką parafię w Orawce. Po I wojnie światowej wieś na krótko podlegała czeskiej administracji, by ostatecznie wrócić do Polski. Nazwa Piekielnik odnosi się do przepływającego potoku, ale istnieją ludowe etymologie związane z popiołem i wypalaniem torfowisk w regionie. Ze wzgórz otaczających wieś rozciągają się piękne widoki na Tatry, co nadaje temu miejscu wyjątkowego uroku. W lokalnych legendach i pieśniach pojawiają się wzmianki o bory piekielnickim, co dodatkowo wzbogaca regionalną kulturę.