Most kolejowy w Przemyślu

Most kolejowy w Przemyślu, znany również jako most Tadeusza Porembalskiego, to charakterystyczna konstrukcja kratownicowa usytuowana na rzece San, łącząca stacje Przemyśl Główny i Przemyśl Zasanie. Został zbudowany w 1860 roku w związku z budową linii kolejowej łączącej Wiedeń z Lwowem, a w obecnej formie istnieje od 1891 roku. Jest on jedną z nielicznych budowli w Polsce, której projekt pochodzi z biura Gustave'a Eiffla. W trakcie swojej historii most był wielokrotnie niszczony i odbudowywany. W marcu 1915 został wysadzony przez Austriaków, a następnie odbudowany w 1916 roku. Po zakończeniu I wojny światowej most był świadkiem walk polsko-ukraińskich. W 1939 roku, podczas ataku ZSRR na Polskę, most wizytował Nikita Chruszczow, co podkreślał jego strategiczne znaczenie. W wyniku Paktu Ribbentrop-Mołotow most stał się przejściem granicznym między strefą niemiecką a radziecką. W czerwcu 1941 roku stał się miejscem zaciętych walk niemiecko-radzieckich. W 1944 roku, kiedy most był przygotowywany do zniszczenia, został uratowany przez żołnierzy Armii Krajowej, którzy zneutralizowali większość ładunków wybuchowych. Po II wojnie światowej most został naprawiony, a w najnowszych latach przeszły modernizację, co zaowocowało oddaniem do użytku nowych torów na nowym moście w 2023 roku. Warto również zaznaczyć, że nieczynne mosty będą zachowane ze względu na ich walory zabytkowe – jeden z nich ma być przekształcony w ciąg pieszo-rowerowy, a drugi będzie wykorzystywany przez Muzeum Ziemi Przemyskiej. Most pełni więc nie tylko funkcje komunikacyjne, ale również odgrywa ważną rolę w zachowaniu lokalnego dziedzictwa kulturowego i historycznego.