Synagoga w Wielkich Oczach

Synagoga w Wielkich Oczach, zbudowana w 1910 roku, jest istotnym symbolem lokalnej społeczności żydowskiej, która ma swoje korzenie przed XVIII wiekiem, kiedy to Żydzi stanowili ponad 1/3 mieszkańców wsi. Początkowo synagoga przetrwała do 1915 roku, jednak zniszczenie podczas I wojny światowej doprowadziło do jej odbudowy z inicjatywy gminy żydowskiej i projektu architekta Jana Sas-Zubrzyckiego, który zaprojektował nową bożnicę w 1917 roku. Ukończono ją w 1927 roku, dzięki wsparciu emigrantów z Wielkich Oczów. II wojna światowa przyniosła tragiczny koniec lokalnej społeczności Żydów, ale sama synagoga przetrwała. Po wojnie była wykorzystywana do różnych celów, co przyczyniło się do zniszczenia jej cennego wyposażenia. W latach 90. budynek stał opuszczony, aż w 1999 roku podjęto działania mające na celu zabezpieczenie dachu. Dzięki współpracy lokalnych organizacji i potomków żydowskich mieszkańców, synagoga została wyremontowana i przekształcona w publiczną bibliotekę w 2011 roku. Architektonicznie, budynek zaprojektowany na planie prostokąta (20x16 m) charakteryzuje się dwuskrzydłowymi drzwiami na froncie oraz oknami w kształcie Gwiazdy Dawida. Dach jest czterospadowy, kryty blachą, a wnętrze bożnicy, choć pozbawione oryginalnego wyposażenia, zachowało pewne elementy dekoracyjne, jak płycinowe zdobienia ścian i tablicę upamiętniającą fundatorów. Synagoga jest planowaną częścią Szlaku Chasydzkiego, co nadaje jej dodatkowe znaczenie kulturowe i historyczne w regionie.