Obniżenie Żytawsko-Zgorzeleckie

Obniżenie Żytawsko-Zgorzeleckie, znane także jako Kotlina Żytawska, to obniżenie tektoniczne położone w Czechach, Polsce i Niemczech, otoczone Płaskowyżem Budziszyńskim, Pogórzem Łużyckim oraz Górami Izerskimi. Jest częścią Pogórza Zachodniosudeckiego i w historii nosiło nazwę Brama Łużycka. W obszarze tym wyróżniają się mikroregiony, takie jak Kotlina Turoszowska, Dolina Nysy Łużyckiej, Obniżenie Zawidowskie oraz Równina Zgorzelecka. Największą rzeką w regionie jest Nysa Łużycka, a kluczowe miasta to Görlitz, Zgorzelec, Żytawa i Bogatynia. Podłoże geologiczne tej kotliny składa się z gnejsów, granitów oraz amfibolitów, z obecnością trzeciorzędowych bazaltów. W Kotlinie Turoszowskiej znajdują się bogate złoża węgla brunatnego, które zasilają polską elektrownię Turów. Eksploatacja węgla wpłynęła na krajobraz, prowadząc do powstania głębokich wyrobisk i hałd urobku. Obszar Kotliny Turoszowskiej jest też podzielony granicami Czech i Niemiec, co wpływa na zróżnicowanie kulturowe. W kontekście architektonicznym region ten charakteryzuje się różnorodnością zabudowy, łącząc tradycyjne elementy z architekturą przemysłową. Region ten jest także tragicznie związany z historią przemysłu węglowego, który dominował przez wiele lat, kształtując życie lokalnych społeczności. Ciekawostką jest, że jego kształt na mapie przypomina worek, co dało podstawy do nieoficjalnej nazwy „Worek Turoszowski”. Powierzchnia tego mezoregionu wynosi 240 km², a jego atrakcyjność przyrodnicza głównie związana jest z bogactwem naturalnym i krajobrazem, który przyciąga turystów i miłośników przyrody. Region obfituje w różnorodne walory kulturowe, takie jak architektoniczne dziedzictwo miast oraz tradycje wynikające z jego wielokulturowego charakteru, gdzie splatają się wpływy polskie, czeskie i niemieckie. Obniżenie Żytawsko-Zgorzeleckie jest zatem miejscem o bogatej historii, różnorodności kulturowej oraz naturalnym bogactwie, które odegrało istotną rolę w rozwoju regionu.