Mauzoleum w Wałbrzychu

Akcja "Ratujmy wałbrzyskie mauzoleum", zainicjowana 24 stycznia 2020 r. na mediach społecznościowych, miała na celu ochronę i renowację mauzoleum w Wałbrzychu, które upamiętnia 170 tysięcy Ślązaków poległych podczas I wojny światowej oraz ofiary wypadków w kopalniach. Po apelach mieszkańców i miłośników zabytków, władze miasta rozpoczęły prace porządkowe, które miały na celu oczyszczenie i zabezpieczenie obiektu. Mauzoleum, zbudowane w latach 1936-38 według projektu architekta Roberta Tischlera, charakteryzuje się kwadratowym kształtem i solidną konstrukcją, z murem z wapienia i piaskowca. Jego architektura wzbogacona była o bogate detale, takie jak marmurowo-złote mozaiki czy metalowa kolumna z rzeźbami młodzieńców. W latach 30. XX wieku, po przejęciu rządów przez Nazistów, pomnik stał się symbolem lokalnej tożsamości i ideologii, podkreślającą wkład różnych grup społecznych w budowę państwa. Ciekawostką jest, że mauzoleum nie jest typowym grobowcem, lecz cenotafem - grobowcem pozornym. Po II wojnie światowej budowla popadła w ruinę, a jej niektóre elementy, takie jak kolumna, zniknęły z krajobrazu. Istniejemy także hipotezy o podziemnych kompleksach związanych z mauzoleum, ale brak jest w tej kwestii jednoznacznych dowodów. Obecnie planowana jest instalacja tablic informacyjnych, aby przybliżyć turystom i mieszkańcom znaczenie historyczne i kulturowe tego miejsca.