Bytoń

Bytoń to gmina wiejska położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie radziejowskim, o bogatej historii oraz znaczących walorach architektonicznych i kulturalnych. Gmina została utworzona w latach 1973–1976, a jej administracyjne centrum to miejscowość Bytoń (dawniej Nowy Dwór). Na obszarze 73,35 km² zamieszkiwało w 2004 roku 3823 mieszkańców, z czego 80% to użytki rolne. W gminie zachowały się ważne zabytki, w tym dwa zespoły dworskie. Zespół dworski w Niegibalicach pochodzi z drugiej połowy XIX wieku i obejmuje dwór oraz park, a zespół w Świesz to dwór z 1870 roku oraz park z początku XIX wieku. Interesującym obiektem jest także zespół kościelny w Witowie, którego budowa trwała od 1899 do 1903 roku, a w jego skład wchodzi kościół, cmentarz oraz murowane ogrodzenie. W Witowie znajduje się również XIX-wieczny cmentarz rzymskokatolicki z kaplicą. Gmina jest również znana z różnorodnych sołectw, takich jak Borowo, Budzisław, Niegibalice, czy Wandynowo, oraz miejscowości bez statusu sołectwa, w tym Brylewo i Morzyce. Z siedzibą graniczy z gminami Osięciny, Piotrków Kujawski, Radziejów oraz Topólka, co czyni ją częścią większej regionalnej struktury. W kontekście kultury, Bytoń szczyci się tradycją i lokalnymi społecznościami, które pielęgnują lokalne zwyczaje. Wiele mieszkańców angażuje się w różnorodne formy działalności społecznej. Ciekawostką jest, że obszar gminy to nie tylko tereny rolnicze, ale także cenne przyrodniczo, co przyciąga miłośników natury oraz turystów. Pomimo niewielkiej liczby ludności, gmina Bytoń stanowi ważny element kujawsko-pomorskiego krajobrazu, łącząc tradycję, historię oraz piękno naturalne regionu.