Muzeum Literackie im. Józefa Czechowicza w Lublinie, będące oddziałem Muzeum Narodowego, zajmuje się gromadzeniem i udostępnianiem materiałów związanych z życiem i twórczością Józefa Czechowicza oraz innych pisarzy z Lubelszczyzny. Placówka mieści się w staromiejskiej kamienicy przy ulicy Złotej 3, w której swoją siedzibę rozpoczęła 9 września 2002 roku, po wcześniejszym przeniesieniu z dworku Wincentego Pola. Budynek, w którym znajduje się muzeum, podkreśla architektoniczne dziedzictwo Lublina, a jego historia sięga z pewnością czasów bogatej przeszłości miasta. Muzeum otwarto w 29. rocznicę śmierci Czechowicza w 1968 roku w dawnym przyklasztornym budynku, do 1999 roku, kiedy to instytucja została przeniesiona na tymczasowy okres do innego obiektu. Główne cele muzeum obejmują nie tylko wystawianie rękopisów, ale także dokumentację życia literackiego regionu. W zbiorach znajdują się rękopisy wybitnych polskich literatów, takich jak Czesław Miłosz czy Wisława Szymborska, co przyciąga uwagę miłośników literatury. Uzupełnieniem oferty muzeum jest księgozbiór liczący ok. 10 000 woluminów oraz zbiór archiwalnych czasopism, nagrań i pamiątek. Muzeum posiada także stałe wystawy, w tym „Józef Czechowicz 1903–1939” oraz „Historia kamienicy przy Złotej 3”, które oferują zwiedzającym głębsze zrozumienie postaci Czechowicza oraz kontekstu literackiego Lublina. Pionierem i pierwszym kierownikiem muzeum był dr Józef Zięba, a po nim prof. dr hab. Aleksander Wójtowicz, którzy mieli istotny wpływ na rozwój tej instytucji kulturalnej. Muzeum stanowi więc ważny element kulturalnej tożsamości Lublina, łącząc historyczne dziedzictwo z nowoczesnymi metodami upowszechniania literatury.