Synagoga w Radzanowie

Synagoga w Radzanowie to interesujący przykład architektury mauretańskiej, wzniesiony z cegły na kamiennym fundamencie w latach 1875-1904, na miejscu wcześniejszej drewnianej synagogi. Budynek ma prostokątny kształt (10,65 m na 14,50 m) z czterema ośmiobocznymi słupami wspierającymi strop oraz trójosiową fasadą od strony zachodniej, gdzie znajduje się przedsionek prowadzący do sali modlitewnej. Wnętrze zdobią podkowiaste łuki mauretańskie, nawiązujące do XIX-wiecznej architektury starozakonnej w Europie Zachodniej, a także zachowana drewniana balustrada galerii dla kobiet, znana jako babiniec, oraz stylizowane żyrandole i kinkiety. Obiekt jest wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa mazowieckiego, co podkreśla jego wartość kulturową. Historia synagogi jest burzliwa – po zniszczeniach podczas pożaru w 1907, budynek był odnawiany do 1914 roku, a w czasie II wojny światowej został zdewastowany po deportacji miejscowych Żydów do getta w 1942 roku. Po wojnie synagoga pełniła różne funkcje, w tym magazynu nawozów i gminnej biblioteki, ale od 2001 roku nie jest użytkowana. Nowa synagoga w Radzanowie, zlokalizowana w powiecie mławskim, również stanowi ważny punkt w turystyce religijnej i kulturowej regionu. Obiekt nie tylko odzwierciedla lokalne dziedzictwo architektoniczne, ale jest także świadectwem historycznych przemian społeczności żydowskiej w Polsce.