Bazylika katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Płocku

Bazylika katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Płocku jest jednym z najstarszych i najważniejszych zabytków w Polsce, usytuowanym na Wzgórzu Tumskim nad Wisłą. Jej historia sięga XI wieku, kiedy to z inicjatywy Bolesława Śmiałego lub Władysława Hermana zbudowano pierwszą drewnianą katedrę. W 1130 roku biskup Aleksander z Malonne rozpoczął budowę nowej, romańskiej świątyni, konsekrowanej w 1144 roku. Katedra przeszła wiele zniszczeń i przebudów, w tym pożary, najazdy Litwinów i Prusów, co spowodowało powstawanie kolejnych stylów architektonicznych, takich jak gotyk, renesans i klasycyzm. W szczególności katedra renesansowa z lat 1531-1534, opracowana przez włoskich architektów, wprowadziła nowe elementy stylistyczne oraz wykorzystała fragmenty romańskiej budowli. W XVIII wieku dokonano klasycystycznej przebudowy fasady. W XX wieku katedra przeszła gruntowną renowację, przywracając jej renesansowy charakter oraz wprowadzając nowe elementy architektoniczne. Wnętrze katedry zachwyca bogatym wyposażeniem artystycznym, w tym polichromią autorstwa Władysława Drapiewskiego oraz unikalnymi ołtarzami z marmuru. Ważnym elementem są „Drzwi Płockie”, rzeźbione z brązu, które niestety zaginęły, a ich kopia znajduje się w katedrze. Katedra słynie również jako miejsce pochówku polskich władców, takich jak Władysław Herman i Bolesław Krzywousty, a w jej kryptach spoczywają także licznie przedstawiciele duchowieństwa. Katedra ma status bazyliki mniejszej, nadany przez papieża Piusa X w 1910 roku, co podkreśla jej znaczenie historyczne i kulturowe. Co roku odbywa się tu Płocki Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej, a również stała adoracja Najświętszego Sakramentu przyciąga wiernych. Katedra jest symbolem bogatej historii Płocka oraz jego roli jako jednego z najważniejszych ośrodków kościelnych w Polsce.