Fort VII Twierdzy Warszawa

Fort VII „Zbarż” to jeden z fortów pierścienia zewnętrznego twierdzy Warszawa, zlokalizowany w dzielnicy Włochy, na terenie osiedla Zbarż, zajmując obszar 29,7 ha. Zbudowany w latach 1883–1908, fort ma formę jednowałowego pięcioboku otoczonego fosą. Jako część systemu obronnego Warszawy, fort przez wiele lat pełnił ważną rolę militarną. W wyniku likwidacji twierdzy po 1909 roku fort został częściowo rozebrany, a w trakcie modernizacji powstała unikalna w Warszawie betonowa kaponiera przeciwskarpowa, której ruiny są dziś widoczne. Zachowały się też koszary szyjowe. W czasie II wojny światowej fort przeszedł dalszą degradację, w tym zalanie fosy i dziedzińca, spowodowane awarią systemu odwodnienia. Po wojnie teren był wykorzystywany przez wojsko aż do 1999 roku. Przez wiele lat fort pozostawał w stanie ruiny, a jego otoczenie zostało zagospodarowane na ogródki działkowe. W 2019 roku teren fortu został zakupiony przez firmę Atenor Poland, która planuje zrealizować tam projekt biurowo-hotelowy, z pracownią JEMS Architekci odpowiedzialną za projekt. Ciekawostką jest, że budowa drogi ekspresowej S79 wpłynęła na stan konstrukcji fortu, a jego historia stanowi przykład adaptacji i zmiany przeznaczenia obiektów militarnych w kontekście urbanistyki współczesnej Warszawy.