Getto w Falenicy

Getto w Falenicy, utworzone przez Niemców 31 października 1940 roku, było miejscem tragicznym dla ludności żydowskiej. Zostało założone z powodu liczebności tamtejszej gminy żydowskiej, a jego granice wyznaczały współczesne ulice: Lawinowa, Mszańska, Chryzantemy, Hiacyntowa, Bartoszycka oraz fragmenty innych ulic. Władzę sprawowała Rada Żydowska, całkowicie podporządkowana okupantom. Życie codzienne w getcie charakteryzowało się biedą, głodem i fatalnymi warunkami sanitarnymi, prowadzącymi do epidemii chorób. Relacje z lokalną społecznością były złożone - część Polaków, mimo represji, starała się pomagać Żydom. Z końcem 1941 roku powstał oboz pracy przy tartaku Rubena Najwera, gdzie pracowało około 400 Żydów, jednak większość z nich nie przeżyła wojny. Likwidacja getta miała miejsce 20 sierpnia 1942 roku. Żydów spędzono na plac między synagogą a torami kolejowymi, skąd zostali wywiezieni do obozu zagłady w Treblince. Ogółem przez getto przeszło około 7500 osób, z czego wiele zmarło z głodu, chorób lub zostało zamordowanych. Po wojnie, pamięć o falenickich Żydach została upamiętniona pomnikiem w Falenicy oraz częścią pomnika Ofiar Obozu Zagłady w Treblince. Ciekawostką są historie ocalałych, którzy dzięki pomocy Polaków przetrwali Holocaust, co świadczy o różnych postawach w obliczu zagłady.